Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc đang đứng trước cơ hội bứt phá mạnh mẽ trong giai đoạn mới, với những thay đổi mang tính chiến lược về quy hoạch, hạ tầng, và liên kết vùng. Đặc biệt, việc sáp nhập Hải Dương vào Hải Phòng vào giữa năm 2025 đã tạo nên một “cực tăng trưởng mới” đầy tiềm năng, hứa hẹn tái định hình vai trò trung tâm công nghiệp – dịch vụ của toàn khu vực.
Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc: Trung tâm công nghiệp và logistics mới của Việt Nam (1)
Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc gồm 16 tỉnh, thành phố, với ba cực phát triển chính là Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh. Đây là khu vực phát triển năng động bậc nhất miền Bắc, giữ vai trò đầu tàu về công nghiệp, thương mại và dịch vụ. Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đưa vùng trở thành trung tâm công nghiệp hiện đại, công nghệ cao và logistics hàng đầu cả nước. Để hiện thực hóa mục tiêu này, các địa phương đang đẩy mạnh quy hoạch vùng, phát triển hệ thống khu công nghiệp, hạ tầng giao thông và thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư nước ngoài. Cùng với đó, nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp cũng đang được hoàn thiện, tạo môi trường đầu tư thông thoáng và hấp dẫn hơn.
Hạ tầng liên kết vùng cũng đang ngày càng hoàn thiện, trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng. Tuyến cao tốc Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh giúp rút ngắn thời gian di chuyển liên tỉnh; dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng đang được xúc tiến nhằm tăng cường kết nối giữa đường bộ, đường sắt và cảng biển phục vụ xuất nhập khẩu. Bên cạnh đó, các cảng biển lớn như Lạch Huyện, Đình Vũ (Hải Phòng) cùng với các sân bay quốc tế Nội Bài, Vân Đồn cũng đang được mở rộng công suất. Hệ thống logistics hiện đại, đa phương thức đang góp phần nâng cao năng lực kết nối toàn vùng, mở rộng chuỗi cung ứng và thúc đẩy vai trò của vùng trong mạng lưới kinh tế quốc gia và quốc tế. Đây cũng là nền tảng để khu vực tăng tốc phát triển bền vững trong giai đoạn tới.
Hải Phòng mới – Cực tăng trưởng mới của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc
Một bước ngoặt lớn trong chiến lược phát triển vùng Bắc Bộ chính là việc sáp nhập tỉnh Hải Dương vào Thành phố Hải Phòng (có hiệu lực từ ngày 12/6/2025), tạo nên một đô thị đặc biệt với quy mô vượt trội về diện tích và dân số:
- Diện tích & Dân số: Quyết định sáp nhập này chính thức nâng tầm Hải Phòng trở thành một siêu đô thị có diện tích 3.194,72 km2, tổng dân số hơn 4,6 triệu người. Cùng với đó, Hải Dương không còn là tỉnh độc lập mà trở thành một phần quan trọng của thành phố trực thuộc trung ương với hạ tầng kinh tế – xã hội hiện đại. (2)
- GRDP: Năm 2024, Hải Phòng có tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước đạt 445.995 tỷ đồng, xếp thứ 5 cả nước về quy mô GRDP, sau thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Dương và Đồng Nai; Hải Dương đứng thứ 11 với GRDP đạt hơn 212.000 tỷ đồng. Cả hai địa phương đều có cơ cấu kinh tế tương đồng với tỷ lệ ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ đạt trên 74%. Sau khi hợp nhất, thành phố Hải Phòng mới sẽ có GRDP tổng hợp khoảng 658.000 tỷ đồng, đứng thứ 3 cả nước, chỉ sau Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. (2)
- Tổng vốn FDI: Sau khi hợp nhất, tổng vốn FDI của Thành phố Hải Phòng mới ước đạt gần 45 tỷ USD với hơn 1.600 dự án đang hoạt động, giúp gia tăng sức hút đầu tư vào vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.(3)
Việc sáp nhập không chỉ đơn thuần là điều chỉnh hành chính mà còn là phép nhân lực, nhân lực và hạ tầng: tích hợp thế mạnh cảng biển – logistics của Hải Phòng với nền công nghiệp – lao động dồi dào của Hải Dương, hình thành nên một siêu đô thị công nghiệp – dịch vụ có tầm chiến lược lớn với mạng lưới cung ứng – xuất khẩu liên vùng – quốc tế
Động lực cho phát triển công nghiệp – công nghệ cao (1)
Sự ra đời của “Hải Phòng mới” tạo thêm nền tảng vững chắc cho vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc trong tiến trình tái cơ cấu theo hướng bền vững. Khu vực này đang định hình là điểm đến mới cho các ngành công nghệ cao như điện tử, chế tạo, công nghệ thông tin, dược phẩm, năng lượng sạch… Đồng thời, quá trình đô thị hóa thông minh cũng được đẩy mạnh với việc ứng dụng AI và chuyển đổi số trong cả sản xuất lẫn quản trị đô thị.
Bên cạnh đó, nguồn nhân lực chất lượng cao ngày càng được chú trọng đào tạo, nhằm đón đầu xu hướng sản xuất xanh và kinh tế tuần hoàn. Chính quyền địa phương cũng tích cực cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư và thúc đẩy liên kết vùng – những yếu tố then chốt để phát triển đồng bộ, bền vững trong dài hạn.
Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc đang bước vào thời kỳ chuyển mình mạnh mẽ với những nền tảng chiến lược vững chắc: quy hoạch tổng thể, hạ tầng liên kết, và một “Hải Phòng mới” đầy tiềm lực. Đây là thời điểm vàng để khu vực này khẳng định vai trò trung tâm công nghiệp – dịch vụ – công nghệ cao không chỉ của miền Bắc, mà còn trong bản đồ kinh tế Việt Nam giai đoạn tới.
Nguồn:
(1). Báo Nhân Dân
(2). Vn Economy
(3). Báo Phú Thọ